basisprincipes van het genogram

Wat is een genogram?

Voordat je met Roots of me aan de slag gaat is het fijn om eerst de basisprincipes van het instrument te leren kennen. Een genogram is een grafische weergave van familieleden en familiebanden, samengesteld uit standaardsymbolen. In het genogram teken je een visueel overzicht van belangrijke gebeurtenissen uit het leven van een client en zijn familiesysteem.

een Basisgenogram lezen

Je ziet in het basisgenogram hierboven 4 generaties afgebeeld. Iedere generatie is horizontaal uitgelijnd. De aangemelde persoon, in dit geval "Moeder", is met een dikkere omtrek aangeduid.

Mannen staan links, vrouwen staan rechts weergegeven. De relaties tussen mannen en vouwen worden met lijnen aangeduid. Kinderen die binnen deze relaties worden geboren, zijn met een afstammingslijn verbonden.

EEN GENOGRAM TEKENEN: Maak een genogram in twee fasen

Je maakt een genogram altijd aan de hand van een hulpvraag of thema. Voordat je begint met het maken van het genogram bepaal je het thema dat als rode draad zal fungeren voor het gesprek. Vervolgens doorloop je twee fasen:

Teken de stamboom van de familie. Begin met basale informatie. Wie zijn je ouders, hoeveel broers en zussen heb je? Hoeveel kinderen? Verzamel informatie zo gedetailleerd als je nodig vindt (namen, jaartallen, geboortedata etc.). Als iedereen in beeld is, ga je verder met de volgende fase die verder gaat dan de feitelijke informatie.
De volgende fase gaat over het verhaal achter de stamboom. De beleving van het levensverhaal van de cliënt komt centraal te staan. Interview de cliënt aan de hand van het thema dat met de hulpvraag verbonden is. En geef de verhalen in het genogram weer met symbolen, teksten en tekeningen.

basisprincipes van het genogram

Er wordt gewerkt met vaste symbolen: man=vierkantje, vrouw=rondje, de aangemelde persoon krijgt een dikkere omtreklijn, partners zijn via een lijn verbonden. Ook voor afstammingen, soorten relaties (gehuwd, samnenwonend, gescheiden etc.) en voor interactiepatronen zijn er vaste symbolen.
Mannen en vrouwen hebben een vaste positie in het genogram: meestal worden mannen links geplaatst en vrouwen rechts. Bij matrifocale familiesystemen kun je ervoor kiezen om de posities om te draaien.
De relatie tussen ouders en kinderen wordt met een lijn aangegeven. Als het gaat om adoptie of pleegzorg is deze lijn onderbroken.
De chronologie van leeftijden van kinderen loopt van links (oudste) naar rechts (jongste).

Het verhaal achter de stamboom weergeven

Als de stamboom is getekend, dan wordt de focus verlegd naar het levensverhaal van de cliënt. De beleving van de verhalen in de familie komen centraal te staan. Interview de cliënt aan de hand van het thema dat met de hulpvraag verbonden is. En geef de verhalen in het genogram weer met symbolen, teksten en tekeningen.

bronnen

Jessurun, N. (2010). Transculturele vaardigheden voor therapeuten. Bussum: Coutinho.
Tjin A Djie, K., & Zwaan, I. (2007). Beschermjassen, transculturele hulp aan families. Assen: Van Gorcum.
Tjin A Djie, K., & Zwaan, I. (2013). De Familieziel, Hoe je geschiedenis kan helpen op je levenspad. Soest: Uitgeverij Prometheus.