Hoe teken je een genogram?

Of je nou een genogram tekent met potloden op papier of op je computer met Roots of Me Genogram Software, de principes zijn hetzelfde. In dit artikel lees je stap voor stap hoe je een genogram tekent.

Heb je de smaak te pakken en wil je genogrammen maken als een baas? Kijk hier verder voor tools en training voor het werken met het genogram.

Stap 1: bekijk de genogramsymbolen in de handreiking

Er wordt gewerkt met vaste symbolen: man=vierkantje, vrouw=rondje, de aangemelde persoon krijgt een dikkere omtreklijn, partners zijn via een lijn verbonden. Ook voor afstammingen, soorten relaties (gehuwd, samenwonend, gescheiden etc.) en voor interactiepatronen zijn er vaste symbolen. De volledige lijst met genogramsymbolen vind je in de gratis handreiking op deze pagina.

Stap 2: teken de hoofdpersoon op het canvas

Je begint het genogram te tekenen door de eerste persoon op het canvas/papier te tekenen. Dat is de persoon wiens genogram je gaat maken. Begin ongeveer op eenderde van het canvas te tekenen, op die manier houd je ruimte genoeg over om nog twee generaties boven (ouders en grootouders) en een generatie na jou (kinderen) te tekenen. Schrijf de naam onder het persoon symbool en de leeftijd erin of het geboortejaar erboven. Geef aan dat dit de hoofdpersoon is door een dikke rand te geven aan het symbool.

Stap 3: teken de ouders van de hoofdpersoon

Teken nu de ouders op het canvas.
Mannen en vrouwen hebben een vaste positie in het genogram: meestal worden mannen links geplaatst en vrouwen rechts. Bij matrifocale familiesystemen kun je ervoor kiezen om de posities om te draaien.
De relatie tussen ouders en kinderen wordt met een lijn aangegeven. Als het gaat om adoptie of pleegzorg is deze lijn onderbroken.

Stap 4: plaats de rest van de familie: broers, zussen, kinderen, grootouders.

Teken het hele familiesysteem. Geef broers, zussen, ooms en tantes en grootouders ook plek. En ook (ex)partners en kinderen van de hoofdpersoon worden op het canvas geplaatst. Overleden mensen, miskramen en doodgeboren kinderen worden ook in het genogram opgenomen.

Houd bij het tekenen rekening met de chronologie van geboorte van kinderen: het oudste kind staat links, de jongste rechts. Net als onze leesrichting van links naar rechts is.

stap 5: interacties en verhalen weergeven op het genogram

Nu staat iedereen erop en kun je aan de hand van een door jou gekozen thema het genogram gaan aanvullen.

Suggesties: Geef aan wie er in het huidige huishouden zitten van de hoofdpersoon door er een gekleurd vlak omheen te plaatsen. Geef aan welke relatie hecht zijn, welke minder. Maak gebruik van kleuren, tekst en tekeningen om familieverhalen een plek te geven op het genogram.

liever een digitaal genogram maken?

De voorbeelden in de artikel zijn gemaakt met Roots of Me Genogram Software. Wij vinden het belangrijk dat iedereen kan oefenen met het genogram, omdat we weten hoe waardevol het is om zicht te hebben op de wortels van wie je bent. Daarom kun je Roots of Me twee weken gratis en vrijblijvend uitproberen. Genoeg tijd om je eigen genogram te maken. Iets voor jou? Je kunt het programma hier downloaden.

Kijk hier verder voor tools en training voor het werken met het genogram.

verder lezen:

Jessurun, N. (2010). Transculturele vaardigheden voor therapeuten. Bussum: Coutinho.
Tjin A Djie, K., & Zwaan, I. (2007). Beschermjassen, transculturele hulp aan families. Assen: Van Gorcum.
Tjin A Djie, K., & Zwaan, I. (2013). De Familieziel, Hoe je geschiedenis kan helpen op je levenspad. Soest: Uitgeverij Prometheus.